Dikey(Sınavsız) Geçiş Hakkında Herşey !

Dikey(Sınavsız) Geçiş Hakkında Herşey !

Aradığınızı bulmak için CTRL + F arama fonksiyonunu
kullanabilirsiniz. Sorularınızı konu altından sorunuz. Açılan her konu
kilitlenecektir.





1. MESLEKİ-TEKNİK EĞİTİMDE ORTA VE YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI
ARASINDA PROGRAM BÜTÜNLÜĞÜNÜN VE DEVAMLILIĞININ SAĞLANMASI (SINAVSIZ
GEÇİŞ) PROJESİNE NEDEN GEREK GÖRÜLDÜ
Teknolojide yaşanan hızlı değişme ve gelişmeler, pazarların
küreselleşmesi, iletişimin artması, bilgi alışverişinin ve
ulaşımın kolaylaşması, serbest ticaret engellerinin
kaldırılması yönündeki gelişmeler ülkelerin ulusal
ekonomilerini etkilemiş ve rekabeti ön plana çıkarmıştır. İşletmelerin
ürettikleri çok çeşitli mal ve hizmeti zamanında ve kaliteli
olarak teslim etmek konusunda daha duyarlı olmaları,
teknolojiyi anlayan, yorumlayan, uygulayabilen, verimli ve
kaliteli mal ve hizmet üretebilen yüksek nitelikli iş gücünü,
kaynakların etkili ve verimli kullanımını, en az kaynak kullanarak
en çok yarar sağlama ilkesinin hayata geçirilmesini ön plana
çıkarmıştır.
Ülkemizde de uluslararası rekabet koşullarına uyum sağlayabilecek
mal ve hizmetlerin üretilmesinde görev alacak iş gücünün
yetiştirilmesinde bugüne kadar uygulanmakta olan yaklaşımlardan
daha farklı yaklaşımlara ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır.
Bu çerçevede 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu, Beş Yıllık
Kalkınma Planları ve hükümet programlarında yer alan amaç,
ilke, hedef ve politikalar doğrultusunda 16'ncı Milli Eğitim
Şûrasında çok önemli kararlar alınmış ve 8 yıllık ilköğretim
üzerine mesleki ve teknik eğitim ağırlıklı bir eğitim sistemi
oluşturulması ve hayata geçirilmesi görüşü benimsenmiştir.
VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planında 2001-2002 öğretim yılı
okullaşma oranlarının zorunlu sekiz yıllık eğitimde % 100,
ortaöğretimde genel liselerde % 40.5, meslek liselerinde % 34.5
olmak üzere % 75 ve yükseköğretimde ise % 31 olması
hedeflenmiştir. Ülkemizin giderek artan mesleki ve teknik eğitim
ihtiyacını karşılamak amacıyla Milli Eğitim Bakanlığınca yapılan
planlamalarda; Avrupa Birliği'ne üye ülkelerde olduğu gibi
milli eğitim sisteminin mesleki ve teknik eğitim ağırlıklı bir
yapıya kavuşturulması ve ortaöğretimde okullaşma oranlarının
genel eğitimde % 35, mesleki eğitimde % 65 olması
öngörülmüştür. Ancak şimdiye kadar alınmış ve alınmakta olan tüm
önlemlere rağmen plan hedeflerinin gerisinde kalınmıştır.
Mesleki ve teknik eğitimin yükseköğretim boyutunun da gerek
nicelik gerekse nitelik olarak yeterli bir düzeyde olmadığı bir
gerçektir. Sayıları her geçen gün artmakta olan meslek
yüksekokulları (MYO) iş dünyasının ihtiyaç duyduğu nitelikli
ara kademe insan gücünü yetiştirme istikametinde olumlu
gelişmeler kaydetmeye devam etmektedirler. 2000-2001 eğitim-öğretim yılı
itibariyle 555 MYO'dan 413'ü faal durumdadır. Tüm yurt sathına
dağılmış bulunan bu okullarda halkın ve yerel yönetimlerin
ilgi ve desteği artarak devam etmektedir. Bu okullarda teknik,
sağlık, iktisadi ve idari alanlarında 298 program türünde
eğitim-öğretim yapılmaktadır.
Mevcut meslek yüksekokullarının bazılarının kendilerine ait
binaları bulunmamaktadır. Bir kısmı devlet dairelerinin
kullandığı binalarda eğitim yapmakta, bazıları ise başka okul
ve kurumlarla aynı binayı paylaşmaktadırlar. Bu okulların
atölye ve laboratuvarları endüstrinin uyguladığı teknolojiye
uygun olarak donatılmamıştır. Meslek yüksekokullarının bazıları
kendilerine alt yapı teşkil eden mesleki ve teknik liselerden
tesis, araç ve gereç bakımından daha üstün bir düzeye henüz
ulaşamamıştır.
Türk yükseköğretim sisteminin genelinde olduğu gibi meslek
yüksekokullarında da öğretim elemanı sıkıntısı vardır.
2000-2001 eğitim-öğretim yılı itibariyle MYO'larda görev yapan
öğretim elemanı sayısı 5 307 olup öğretim elemanı başına düşen
öğrenci sayısı 46'dır. Bu oran Almanya'da 5, Avustralya'da 8,
Belçika'da 10, Hollanda'da 14, Japonya'da 9, Kore ve ABD'de 21,
Macaristan'da 11'dir.
Artan öğrenci sayısına paralel olarak bu yüksek oranın korunması
durumunda dahi 2005 yılında yaklaşık 10 000 yeni öğretim
elemanının, oranın 46'dan 35'e düşürülmesi hedeflendiğinde ise
yaklaşık 14 000 yeni öğretim elemanının istihdamı gerekecektir.

Meslek yüksekokullarında 2000-2001 eğitim-öğretim yılında 239 271
öğrenci öğrenim görmüş ve 45 188 öğrenci mezun olarak iş
dünyasının hizmetine sunulmuştur.
Mesleki ve teknik eğitimdeki okullaşma oranı henüz çağdaş ülkeler
seviyesine çıkarılamamıştır. Halihazırda meslek
yüksekokullarının örgün öğretimdeki payı % 24.2, toplam
öğretimdeki payı ise % 14.7 olup çok düşük düzeydedir. Bu oran
ileri ülkelerin çoğunda % 30'un üzerinde olup Avustralya'da %
66, Singapur'da % 63, Japonya'da % 44, ABD'de % 37'dir.
Yapılan araştırmalar 2000'li yıllarda iş dünyasının iş gücü
ihtiyacının dörtte üçünün önlisans seviyesinde eğitimle
yetiştirilmesi gereğini ortaya koymaktadır. Ancak, ülkemizdeki
iş gücünün ortalama % 77'si ilkokul/ ilköğretim, % 15'i
ortaöğretim ve % 8'i de yükseköğretim düzeyinde eğitim almıştır.
Bu kadar düşük eğitim seviyesi ile Türk endüstrisinin gelişmiş
ülkelerle rekabet etmesi mümkün değildir.

Mesleki ve teknik eğitimdeki bilinen dar
boğazları aşmak, beş yıllık kalkınma planları ve hükümet
programlarındaki plan hedeflerine ulaşabilmek için birçok çözüm
önerisi geliştirilmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır:

•Meslek yüksekokulu sayısının artırılması
•İkinci öğretime daha fazla öğrenci alınması
•Büyük illerde MYO kurulması
•Uzaktan öğretimin mesleki ve teknik eğitimde yaygınlaştırılması
•Dünya Bankası fonlarından istifade edilerek mesleki eğitim sisteminin geliştirilmesi
•İş dünyası ile ilişkilerin geliştirilmesi
•Vakıf üniversitelerinin daha fazla MYO açmaya teşvik edilmesi
•Vakıflara bir üniversiteye bağlı olmaksızın MYO açma olanağının tanınması
•Mesleki ve teknik liselerden meslek yüksekokullarına sınavsız geçiş projesinin hayata geçirilmesi.
Her çalışmanın ve çözüm önerisinin dar boğazların aşılmasında
ayrı bir yeri ve katkısı olduğu bir gerçektir. Ancak yapılan
çalışmalar sonunda "Mesleki ve Teknik Orta ve Yükseköğretim Kurumları Arasında Program Bütünlüğünün ve Devamlılığının Sağlanması Projesi veya diğer adıyla Sınavsız Geçiş Projesi'nin
meslek yüksekokullarında okuyan öğrenci sayılarının
artırılmasına ve dolaysıyla mesleki ve teknik eğitimde okullaşma
oranının yükseltilerek çağdaş ülkeler seviyesine yaklaştırılmasına
önemli katkılarda bulunacağı değerlendirilmiştir. Bu projeye
1998 yılında Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulunun
oluşturduğu çalışma grupları ile başlanmış, bunların
hazırladıkları öneriler tartışılarak geliştirilmiş ve yasa
taslağı haline getirilerek Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Türkiye
Büyük Millet Meclisine sunulmuştur. Tasarı, 4702 Sayılı Kanun
olarak 10 Temmuz 2001'de yasalaşmış ve 24458 Sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 4702 sayılı Kanunun
tam olarak uygulama alanına sokulması ile ülkemizin mesleki ve
teknik eğitim alanında önemli başarılara imza atacağı ve bunun
sonunda mesleki ve teknik eğitimde reform niteliğinde
sonuçlara ulaşılabileceği umulmaktadır.
2. SINAVSIZ GEÇİŞİN AMAÇLARI
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları mezunlarının meslek
yüksekokullarına sınavsız olarak yerleştirilmeleri, aşağıdaki
amaçların gerçekleşmesine yardımcı olacaktır:


Ülkemizin sahip olduğu kaynakları verimli ve etkin bir şekilde kullanmak.
Mesleki ve teknik eğitimde, ortaöğretimle yükseköğretim arasında
bugüne kadar kurulamamış olan ilişkiyi kurmak ve güçlendirmek.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarıyla yükseköğretim
kurumlarında mevcut olan fiziki yapı ile öğretmen ve öğretim
elemanı kaynaklarını ortak kullanmak suretiyle ek kapasiteler
yaratmak.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları ile meslek yüksekokulları
arasında program bütünlüğü ve devamlılığını sağlamak.
Çağımızda kaliteli üretimi gerçekleştirebilecek, bilimsel ve
teknolojik gelişime uyum sağlayabilecek, iş hayatının ihtiyaç
duyduğu yüksek nitelikli ve performanslı ara kademe insan
gücünü yetiştirmek.
Mesleki ve teknik eğitimi teşvik ederek bu alandaki çok düşük olan
okullaşma oranını artırmak, daha çok gencimize önlisans
düzeyinde mesleki ve teknik eğitim imkânı sağlamak.
Mesleki ve teknik ortaöğretim okul mezunlarının kendi alanlarında ileri meslek eğitimi almalarını sağlamak.
Yükseköğretimdeki dört yıllık programlar üzerindeki nüfus baskısını azaltmak.
3. 4702 SAYILI KANUN'DA SINAVSIZ GEÇİŞLE İLGİLİ ÖNEMLİ HUSUSLAR
Mesleki ve Teknik Eğitim Bölgesi (METEB), bir veya daha fazla
meslek yüksekokuluyla öğretim programları bütünlüğü ve
devamlılığı içinde ilişkilendirilmiş mesleki ve teknik
ortaöğretim kurumlarından oluşan eğitim bölgesidir. Her ilde en
az bir METEB kurulacaktır.
METEB'lerde, çağdaş bilim ve teknolojideki değişme ve gelişmelere
uygun olarak ekonominin gereksinim duyduğu alanlarda yüksek
nitelikli iş gücü yetiştirmek üzere, bir veya daha fazla meslek
yüksekokulu ile mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları,
öğretim programları bütünlüğü ve devamlılığı içinde
ilişkilendirilecektir.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olan
öğrenciler, istedikleri takdirde bitirdikleri programın devamı
niteliğinde veya buna en yakın programların uygulandığı,
öncelikle kendi mesleki ve teknik eğitim
bölgesi içinde yer alan veya bölgesi dışındaki, meslek
yüksekokullarına sınavsız olarak yerleştirileceklerdir.
Sınavsız olarak meslek yüksekokullarına yerleştirilip mezun
olanlar, mezunların yüzde onundan az olmamak üzere ayrılacak
kontenjanlara göre alanlarındaki lisans programlarına dikey
geçiş yapabileceklerdir.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından birini bitirip de
sınavsız geçişle herhangi bir meslek yüksekokulu veya
açıköğretim önlisans programına girmek istemeyen öğrenciler,
üniversite sınavlarına girmek ve kazanmak suretiyle arzu
ettikleri lisans programlarına devam edebilirler. Başka bir
deyişle, mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından herhangi birini
bitirip de METEB kapsamı dışındaki bir yükseköğretim programına
girmek isteyen öğrenciler, üniversite giriş sınavlarına
başvurmak ve sınavlarda başarılı olmak suretiyle fakülte ve
yüksekokulların lisans programlarına devam edebilirler. Bu
öğrencilerin yerleştirilmeleri mevcut ve yürürlükte olan
usullere göre ÖSYM tarafından yapılmaya devam edilecektir.
4. SINAVSIZ GEÇİŞLE İLGİLİ TEMEL İLKELER, KURALLAR VE YERLEŞTİRME ESASLARI
4702 sayılı Kanun uyarınca mesleki ve teknik ortaöğretim
kurumlarından mezun olacakların/olanların istedikleri taktirde,
bitirdikleri programın devamı niteliğinde veya buna en yakın
programların uygulandığı, öncelikle kendi mesleki ve teknik
eğitim bölgesi içinde yer alan veya bölgesi dışındaki meslek
yüksekokulları ile açıköğretim önlisans programlarına sınavsız
olarak yerleştirme işlemleri ÖSYM tarafından yürütülecektir.
2002-ÖSS'ye başvuran mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından
mezun olacak/olan adayların sınavsız geçiş için ayrıca
başvurmalarına gerek yoktur. Bu adaylar 2002'deki sınavsız
geçiş için de başvurmuş sayılacaklardır.
2002-ÖSS'ye başvurmamış olan adaylar için sınavsız geçişle ilgili
2002-MSG Kılavuzu hazırlanmıştır. Bu kılavuz sadece
2002-ÖSS'ye başvurmayan mesleki ve teknik ortaöğretim
kurumlarından mezun olacak/olan adaylara hitap etmektedir.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından meslek
yüksekokullarına sınavsız geçiş (MSG), öğretim yılı sonunda
sınavsız olarak önce genel yerleştirme, sonra ek yerleştirme
olmak üzere iki defa uygulanacaktır. Genel yerleştirmede sadece
meslek yüksekokulları ve açıköğretim önlisans programlarına sınavsız
geçiş hakkı olanların yerleştirilmeleri yapılacaktır. Mesleki ve
teknik ortaöğretim kurumu mezunu olmayan genel lise mezunları
(fen lisesi, Anadolu lisesi vb.) genel yerleştirme için meslek
yüksekokulları programları arasında tercih yapamayacaklardır.
Ek yerleştirme, sınavsız yerleştirme yapılan meslek
yüksekokullarında kayıtlar tamamlandıktan sonra boş kalan
kontenjanlar için yapılacaktır. Ek yerleştirmede meslek
yüksekokulları programlarına sınavsız geçiş hakkı olan adaylara
öncelik tanınacak, kontenjanlar dolmazsa genel lise mezunlarından
ÖSS sınavında 105,000 ve daha fazla puan alan adaylar yüksek puan
alanlardan başlamak üzere yerleştirilebileceklerdir.
Genel yerleştirme sırasında açıköğretim programları dışında
sınavlı veya sınavsız bir yükseköğretim programına
yerleştirilen adaylar, ek yerleştirmeye başvuramayacaklardır.
MSG'de mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun
olacak/olan adaylar, bitirdikleri programın devamı niteliğinde
veya buna en yakın programların uygulandığı meslek
yüksekokulları ile açıköğretim önlisans programlarına, 2002-MSG
Kılavuzunda belirtilen önceliklere göre bilgisayarla
yerleştirileceklerdir.
2002-MSG sonuçları sadece 2002-2003 öğretim yılı için geçerli
olacaktır. Adayların, meslek yüksekokullarıyla açıköğretim
önlisans programlarına sınavsız geçiş işlemlerinde kullanılacak
mesleki ortaöğretim başarı puanları (MOBP), 2002-MSG
Kılavuzunun 3. bölümünde açıklandığı gibi hesaplanacaktır.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının hangi
alan/kol/bölümlerinden mezun olacak/olan adayların sınavsız
olarak meslek yüksekokullarıyla açıköğretim önlisans
programlarına yerleştirilebilecekleri 2002-MSG Kılavuzu Tablo-1'de
yer almaktadır. Bu tabloda mezun olabilecekleri/oldukları
alan/kol/bölüm karşısında meslek yüksekokulu ve açıköğretim
önlisans programı bulunmayan adayların başvuru yapmalarına
gerek yoktur.
MSG'de adaylar öncelikle, varsa kendi mesleki ve teknik eğitim
bölgesi (METEB) içinde yer alan meslek yüksekokullarına
yerleştirileceklerdir.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olacak/olan
adayların 2002-2003 öğretim yılı için meslek yüksekokulları ile
açıköğretim önlisans programlarına yerleştirilebilmeleri, bu
programlarda sağlanan kontenjanlara bağlı kalacaktır.
2002-2003 öğretim yılı için meslek yüksekokulları ile açıköğretim önlisans programlarına adaylar;

a) Mezuniyet yılları
b) Öğrenim süreleri
c) Okul türleri
d) METEB'leri
e) Mesleki ve teknik ortaöğretimi bitirme yılına göre hesaplanan MOBP'leri
f) Sınavsız yerleştirilip öğrenim görmek istedikleri yükseköğretim önlisans programları ile ilgili tercihleri
g) Yükseköğretim önlisans programlarının kontenjanları ve
koşulları göz önünde tutulmak suretiyle sınavsız olarak
yerleştirileceklerdir.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları dışında kalan ortaöğretim
kurumlarından mezun olan adaylarla 2001-2002 öğretim yılında
bu kurumlardan mezun olacak öğrenciler, meslek yüksekokulları
ile açıköğretim önlisans programlarına sınavsız yerleştirme
için başvuramazlar.
Özürlü adaylar, kendi alanlarındaki bir yükseköğretim önlisans
programına yerleştirileceklerinden, bu adayların
yerleştirilmeleri sırasında diğer adaylardan farklı bir
uygulama yapılmayacaktır. Bu durumdaki adayların, yükseköğretim
önlisans programlarından tercih yaparken hem kendi özür
durumlarını hem de ilgili yükseköğretim önlisans programlarının
koşullarını göz önünde bulundurmaları gerekmektedir.
Sınavsız geçişte göz önünde tutulacak Mesleki ve Teknik Eğitim
Bölgeleri (METEB), meslek yüksekokullarıyla bu okulların koşul
ve kontenjanları 2002-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu'nda
yer alacaktır. Bu kılavuzda, sınavsız geçiş için yapılacak
tercihler ve yerleştirmede uygulanacak kurallar ile ilgili
ayrıntılı açıklamalar da bulunacaktır.
2002 ÖSS'ye başvurmuş olan mesleki ve teknik ortaöğretim kurumu
çıkışlı adaylar, sınavda başarısız olsalar veya sınava
girmeseler bile kendi alanlarındaki sınavsız geçiş
programlarından tercih yapabileceklerdir. 2002 ÖSS'ye girerek
geçerli ÖSS puanı almış mesleki ve teknik ortaöğretim kurumu çıkışlı
adaylar ise tercihlerini hem sınavsız geçiş programlarından hem
de diğer yükseköğretim programlarından yapabileceklerdir.



5. SINAVSIZ GEÇİŞTEN YARARLANACAK MESLEK LİSELERİ
5.1. Milli Eğitim Bakanlığı'na Bağlı Tüm Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Okul ve Kurumları
Endüstri Meslek Lisesi
Teknik Lise
Anadolu Meslek Lisesi
Anadolu Teknik Lisesi
Mesleki Eğitim Merkezi
Kız Meslek Lisesi
Meslek Lisesi
Kız Teknik Lisesi
Anadolu Kız Meslek Lisesi
Anadolu Meslek Lisesi
Anadolu Kız Teknik Lisesi
Ticaret Meslek Lisesi
Anadolu Mahalli İdareler Meslek Lisesi
Anadolu Ticaret Meslek Lisesi
Anadolu Dış Ticaret Meslek Lisesi
Anadolu Sekreterlik Meslek Lisesi
Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi
Anadolu İletişim Meslek Lisesi
Anadolu Aşçılık Meslek Lisesi
Anadolu Ticaret Lisesi
Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi
Mahalli İdareler Meslek Lisesi
Sekreterlik Meslek Lisesi
Çok Programlı Lise (Mesleki ve Teknik Ortaöğretim)
Açıköğretim Lisesi (Mesleki ve Teknik Ortaöğretim)
İmam Hatip Lisesi
Anadolu İmam Hatip Lisesi
Ortopedik Engelliler Çok Programlı Lise
İşitme Engelliler Çok Programlı Lise
Anadolu Sağlık Çok Programlı Lise
5.2. Diğer Bakanlıklara ve Kurumlara Bağlı Meslek Liseleri
Sağlık Meslek Lisesi
Spor Meslek Lisesi
Meteoroloji Meslek Lisesi
Anadolu Meteoroloji Meslek Lisesi
Ziraat Teknik Lisesi
Adalet Meslek Lisesi
Tarım (Ziraat) Meslek Lisesi
Tapu Kadastro Meslek Lisesi
Anadolu Tapu Kadastro Meslek Lisesi
Anadolu Aşçılık Meslek Lisesi
Meteoroloji Teknik Lisesi
Demiryolu Meslek Lisesi
Konservatuvar
5.3. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Okulları

5.4. Ortaasya Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Toplulukları Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Okulları (Türkiye ile anılan ülkeler arasında yapılabilecek anlaşmalara uygun olarak)
6. SINAVSIZ OLARAK GEÇİŞ YAPILABİLECEK MESLEK YÜKSEKOKULLARI
6.1. Devlet Üniversiteleri Tarafından Kurulan Meslek Yüksekokulları
•Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
•Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu
•Teknik Programları Uygulayan Meslek Yüksekokulları
•Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulları
•Adalet Meslek Yüksekokulları
•Tapu Kadastro Meslek Yüksekokulları
•Denizcilik Programlarını Uygulayan Meslek Yüksekokulları
6.2. Vakıf Üniversiteleri Tarafından Kurulan Meslek Yüksekokulları
Bir üniversite ve Yüksek Teknoloji Enstitüsüne bağlı olmaksızın
vakıflar tarafından kurulan meslek yüksekokullarıdır. (4702
sayılı Kanun vakıflara bu olanağı tanımıştır.)
6.3. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Meslek Yüksekokulları
6.4. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Önlisans Programları
7. VAKIF MESLEK YÜKSEKOKULLARINA SINAVSIZ GEÇİŞ
Vakıf üniversiteleri tarafından kurulan meslek yüksekokulları ile
bir üniversiteye bağlı olmaksızın vakıflar tarafından kurulan
meslek yüksekokulları da aynen devlet meslek yüksekokullarında
olduğu gibi sınavsız geçişle öğrenci alacaklardır. Bu meslek
yüksekokullarına yapılacak yerleştirmeler, halihazırda olduğu
gibi, ÖSYM tarafından merkezi olarak yapılmaya devam
edilecektir. Sınavsız geçişle kontenjanlarını dolduramayan vakıf meslek
yüksekokulları ek yerleştirmeyle öğrenci alabileceklerdir. Ek
yerleştirmede öncelik mesleki ve teknik ortaöğretim
mezunlarındadır. Ancak, kontenjanlar dolmadığı taktirde 105,000
ve daha fazla ÖSS puanı alan genel lise mezunları da
başvurabileceklerdir.

8. MESLEK YÜKSEKOKULLARINDAN FAKÜLTE VE YÜKSEKOKUL LİSANS PROGRAMLARINA DİKEY GEÇİŞ
Sınavsız olarak meslek yüksekokulu ve açıköğretim önlisans
programlarına devam ederek mezun olan öğrencilere ayrılacak
kontenjanlara göre, alanlarındaki lisans programlarına dikey
geçiş yapabilme imkânı sağlanmıştır.
Meslek yüksekokulu mezunları, dikey geçiş için örgün lisans
programlarına başvurabileceği gibi açıköğretim lisans
programlarına da başvurabilirler. Keza açıköğretim önlisans
mezunları da gerek açıköğretim lisans programlarına gerekse
alanlarındaki örgün lisans programlarına başvurabilirler.
Hangi meslek yüksekokulu ve açıköğretim önlisans programlarından
hangi lisans programlarına dikey geçiş yapılacağı ve bu
programlara ayrılacak kontenjanlar, her yıl üniversitelerin
görüşleri de alınmak suretiyle, Yükseköğretim Kurulu tarafından
saptanacak ve Dikey Geçiş Sınavı (DGS) Kılavuzu ile
yayınlanacaktır. Ayrılacak kontenjanların tespitinde o yıl
meslek yüksekokullarından mezun olan öğrenci sayıları dikkate
alınacaktır. Ancak bu sayıların oranı, örgün meslek
yüksekokulları mezunlarının yüzde onundan az olmayacaktır. Bu
da, lisans programlarına geçmek isteyen başarılı, çalışkan ve
hevesli meslek yüksekokulu mezunları için önemli bir avantaj
olacaktır.
Dikey Geçiş Yönetmeliği'nde belirlenen koşullara uyan ve
başvuruları kabul edilen adaylar, sözel ve sayısal bölümlerden
oluşan bir yetenek sınavına alınırlar. Adaylar, yetenek
sınavından elde ettikleri puanlar ile meslek yüksekokulu veya
açıköğretim önlisan programlarındaki akademik not
ortalamalarına ve tercihlerine göre ÖSYM tarafından lisans programlarına
yerleştirilirler.
Lisans öğrenimine başlama hakkını elde eden öğrencilere,
üniversitelerince Lisans Öğrenimine Hazırlık Programı
uygulanır. Bu programda öğrenciye, birinci ve ikinci
sınıflardan eksik olduğu alanlarda ders sorumluluğu yüklenir.
Lisans Öğrenimine Hazırlık Programının süresi en çok iki yarı
yıldır. Ancak, öğrencilerin okudukları derslerin özellikleri, yıllık
ders programları, öğretim elemanları ve hazırlık programındaki
durumları dikkate alınarak Lisans Öğrenimine Hazırlık
Programının süresi istisnai olarak bir yarı yıl daha
uzatılabilir. Bunun sonunda başarılı olan öğrencilerin
yerleştirildiği lisans programının üçüncü sınıfına kayıtları yapılır.
Lisans Öğrenimine Hazırlık Programı süresinde öğrenciler tüm
öğrencilik haklarından yararlanırlar.
Meslek yüksekokulu mezunları ile açıköğretim önlisans
programlarından mezun olanlar, arzu ettikleri taktirde kendi
alanlarındaki açıköğretim lisans programlarına başvurabilirler.
Burada herhangi bir kontenjan sınırlaması olmayıp açıköğretim lisans programlarına
dikey geçiş yapmak isteyen adayların DGS'ye girmelerine gerek
yoktur. Bu adaylar, kendi alanlarındaki açıköğretim lisans
programlarına doğrudan kayıt hakkı elde ederler. Farklı
alanlardan mezun olanlara "Lisans Öğrenimine Hazırlık Programı"
uygulanır. Açıköğretim lisans programlarına başvuru ve kayıt koşulları
programı yürüten ilgili üniversite tarafından belirlenerek
adaylara duyurulur.

9. AÇIKÖĞRETİME SINAVSIZ GEÇİŞ
Açıköğretim metodu ile önlisans eğitimi veren yükseköğretim
kurumlarının sayısı ve adaylara sundukları seçenekler her geçen
gün artmaktadır.
Eskişehir Anadolu Üniversitesine bağlı olan Açıköğretim
Fakültesi, lisans programları yanında yıllardır çok başarılı
bir şekilde önlisans programları da uygulamaktadır. Yıllara
göre değişmekle beraber halihazırdaki açıköğretim önlisans
programlarında 150-200 bin arasında her yaştan öğrenci öğrenim
görmektedir. Açıköğretim önlisans programları, özellikle bir iş
yerinde çalışmakta olup aynı zamanda meslek yüksekokulu
öğrenimine devam etmek isteyen mesleki ve teknik ortaöğretim
kurumu mezunlarına çok büyük imkân ve kolaylıklar
sağlamaktadır.
Eskişehir Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi tarafından
öğrencilere sunulan mevcut ön lisans programları şunlardır:
Bankacılık ve Sigortacılık ( 2 yıl)
Büro Yönetimi ( 2 yıl)
Dış Ticaret ( 2 yıl)
Ev İdaresi ( 2 yıl)
Halkla İlişkiler ( 2 yıl)
İlahiyat (Önlisans) ( 2 yıl)
Mahalli İdareler ( 2 yıl)
Muhasebe ( 2 yıl)
Sağlık Kurumları İşletmeciliği ( 2 yıl)
Turizm ve Otelcilik ( 2 yıl)

Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından
mezun olacak ve geçmiş yıllarda mezun olmuş tüm adaylar, arzu
ettikleri takdirde yukarıda belirtilen Açıköğretim Onlisans
Programlarına, kontenjan sınırlaması olan "Bilgi Yönetimi"
dışında, hiçbir kontenjan sınırlamasına tabi olmaksızın sınavsız olarak
başvurabilir ve kayıt yaptırabilirler. Bununla ilgili olarak
yapılacak tek iş, Eskişehir Anadolu Universitesinin yapacağı
duyurular doğrultusunda Açıköğretim Fakültesine veya onun tüm
Türkiye sathına yayılmış olan açıköğretim bürolarından birine
başvurmaktan ibarettir.
10. EĞİTİM-ÖĞRETİM PROGRAMLARI
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının yürürlükteki
programları ile meslek yüksekokullarında uygulanan öğretim
programları arasında farklılıklar mevcuttur. Meslek yüksekokulu
programları, mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları
programlarının devamı ve bütünleyicisi değildir. Bu bütünlük ve
devamlılığın sağlanması, ayrıca meslek yüksekokulları programları
arasındaki farklılıkların giderilmesi amacıyla "MEB-YÖK Meslek Yüksekokulları Program Geliştirme Projesi" adlı bir projeyle başlatılmıştır.
Bu projenin amacı; mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından
meslek yüksekokullarına sınavsız gecişin (4702 Sayılı Kanun)
program açısından tutarlılığını ve devamlılığını sağlayabilmek,
ileride modüler sisteme gecişe imkan verecek, aynı zamanda
istihdam kesiminin ihtiyaclarını karşılayacak şekilde Meslek
Yüksekokulları eğitim programlarını geliştirmektir.
Projenin hedefi ise uygulamadaki aciliyet göz önüne alınarak
meslek yüksekokullarında en yaygın olan ve en cok öğrencisi
bulunan Bilgisayar Programcılığı, Endüstriyel Elektronik,
Elektronik Haberleşme, Elektrik, Kontrol Sistemleri
Teknolojisi, Makine, İklimlendirme-Soğutma, İnşaat, Otomotiv, Tekstil,
İşletmecilik, Bilgisayarlı Muhasebe ve Vergi Uygulama,
Turizm-Otelcilik, Büro Yonetimi ve Sekreterlik, Pazarlama
programlarını, yukarıdaki amac çerçevesinde geliştirmek,
programlarda okutulacak kaynak kitap veya ders notlarını
araştırmak ve temin etmektir.
Bu projeyi yürütmek için Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim
Kurulunca mesleki ve teknik eğitim alanında uzmanlaşmış
kişilerden oluşan bir "Program Geliştirme Grubu" kurulmuş ve 10
Aralık 2001 tarihinde çalışmalara başlanmıştır. 30 Mayıs 2002
tarihinde görevini tamamlaması beklenen bu grubun
çalışmalarının sonuçları, sınavsız geçişin ilk yılı olan 2002-2003
eğitim-öğretim yılında uygulanacaktır. Ancak bazı teknik zorluklar
ve zaman darlığı gibi faktörler nedeniyle bazı programların
uygulanmasının gelecek eğitim-öğretim yılına sarkması ihtimal
dahilindedir.
Sınavsız geçişin ilk kez uygulanacağı yıl olan 2002-2003
eğitim-öğretim yılında hangi mesleki ve teknik lise
programlarından hangi meslek yüksekokul programlarına sınavsız
olarak geciş yapılabileceği, Milli Eğitim Bakanlığı ve
Yükseköğretim Kurulu uzmanları tarafından tek tek incelenerek saptanmış
ve bir liste halinde 2002-OSS öğrenci Seçme Sınavı Kılavuzu ile
Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Onlisans Programlarına
Sınavsız Geciş Kılavuzunda (2002-MSG) yayınlanmıştır. Bu
çalışmada, mümkün olduğu ölçüde geniş ve esnek davranılarak
mesleki ve teknik lise programlarının büyük bir çoğunluğu, bir
meslek yüksekokulu programı ile ilişkilendirilmiştir. Bu suretle,
daha fazla mesleki ve teknik lise mezununa bitirdikleri programın
devamı niteliğinde veya buna en yakın meslek yüksekokulu
programlarına başvurabilme olanağı sağlanmıştır. Ancak çok az
sayıdaki mesleki ve teknik ortaöğretim programı, hic karşılığı
olmadığı için herhangi bir meslek yüksekokulu programı ile
ilişkilendirilmemiştir.
11. SINAVSIZ GEÇİŞE BAŞVURMA KOŞULLARI
Türkiye Cumhuriyeti veya Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)
uyruklu olanlardan durumları aşağıdaki bentlerden birine
uyanlar, Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Onlisans
Programlarına Sınavsız Geçişe (MSG) başvurabilirler:
a) 2001-2002 öğretim yılında mesleki ve teknik ortaöğretim
kurumlarının son sınıfındaki öğrenciler veya bu okullardan
mezun olanlar,
b) Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının son sınıflarında beklemeli durumda bulunanlar,
c) Mesleki yaygın eğitim kurumlarının meslek lisesi
programlarını tamamlayarak mesleki ve teknik ortaöğretim
diploması alanlar,
d) Lise mezunu olup telafi eğitimi sonunda mesleki ve teknik ortaöğretim diploması alanlar
e) Açıköğretim lisesinin mesleki ve teknik eğitim programlarından mezun olanlar,
f) Ortaöğrenimlerini yabancı ülkelerde yapanlardan durumları yukarıdaki bentlerden birine uyanlar.
Yukarıdaki koşullardan herhangi birine durumunun uymadığı tespit
edilen adaylar, yerleştirilmiş olsalar bile bu durumdan
doğabilecek hicbir haktan yararlandırılmazlar.
2002-OSS.ye başvuran mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından
mezun olacak/olan adayların sınavsız geciş icin ayrıca
başvurmalarına gerek yoktur.

Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları dışında
kalan ortaöğretim kurumlarından mezun olanlar ile 2001-2002
öğretim yılında bu kurumlardan mezun olabilecek durumda
olanlar, meslek yüksekokulları ile açıköğretim önlisans programlarına
sınavsız geçiş için başvuramazlar.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurum mezunlarının diplomalarında
yazılı olan alan/kol/bölüm 2002-MSG Kılavuzu Tablo-1'de
belirtilen yükseköğretim programlarında yer almıyorsa bu
adaylar meslek yüksekokulları ve açıköğretim önlisans
programlarına sınavsız geçiş yapamazlar.
Türk Cumhuriyetleri ve akraba toplulukları ile diğer ülkelerden
gelecek olan mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun
yabancı uyruklu adayların, kendi alanlarındaki meslek
yüksekokulları ve açıköğretim önlisans programlarına
yerleştirilmeleri, bu cumhuriyetler, akraba toplulukları veya
diğer ülkeler ile T.C. Yükseköğretim Kurulu arasında imzalanacak
anlaşma hükümlerine göre yapılacaktır.

12. KONTENJANLAR
Meslek yüksekokulu sayı ve kontenjanlarının çok az, buna karşın
mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının ve dolayısıyla mezun
sayılarının çok fazla olduğu başta İstanbul, Ankara ve İzmir
gibi metropoller olmak üzere, diğer büyük illerdeki/
METEB'lerdeki MYO'lara yapılacak sınavsız yerleştirmelerde
fiziki mekân ve kapasite sorunları ile karşılaşılacağı
değerlendirilmektedir.
Fiziki mekân sıkıntısı, şu anda bile birçok meslek yüksekokulunda
mevcuttur. Sınavsız geçişle beraber bu daha da artacaktır. Bu
durumun nispeten hafifletilebilmesi ve daha fazla MYO
kontenjanı yaratılabilmesi için büyük illerde yüksek kapasiteli
meslek yüksekokulları açılması dahil birçok yeni proje üzerinde
çalışılmaktadır. Bunların olumlu sonuçlarının ancak önümüzdeki
yıllarda alınabileceği düşünülmektedir.
Meslek yüksekokullarında ilave kapasiteler ve kontenjan artışları
sağlanıncaya kadar sınavsız geçiş yapacak öğrencileri herhangi
bir meslek yüksekokuluna yerleştirebilmek için mevcut meslek
yüksekokullarının tüm imkânları zorlanarak planlama
yapılmaktadır. Mesleki eğitimi yaygınlaştırmak ve mevcut kapasiteyi
artırmak üzere yeni meslek yüksekokulları açılmakta, birinci ve
ikinci öğretim kontenjanları artırılmakta ve yeni programlar
devreye sokulmaktadır. Buna ek olarak, Milli Eğitim
Bakanlığının uygun göreceği ve tahsis edeceği mesleki ve teknik
ortaöğretim kurumlarının olanaklarından da faydalanılacaktır.
Gerek fiziki olanakları ve donanımları gerekse öğretim kadroları
itibariyle Milli Eğitim Bakanlığının yüksek kapasiteli mesleki
ve teknik liselere sahip olduğu ve buralarda çağdaş düzeyde
mesleki eğitim yapıldığı bilinmektedir. Bu okulların
sağlayacağı imkân ve kolaylıklardan da yararlanmak suretiyle
meslek yüksekokulu eğitiminde bir ölçüde rahatlama olacaktır. Bunların
hangi illerde hangi okullar olduğu, kapasiteleri, donanımları,
programları ve öğretici sayıları gibi ölçütler dikkate alınarak
her yıl eğitim-öğretim başlamadan önce saptanacak ve eğitim
hizmetine sunulacaktır.
Bu okullar normal olarak kendi eğitim-öğretimlerine devam
edeceklerdir; bunda bir aksama, karışıklık, düzensizlik
olmayacaktır. Bu okullar, eğitim öğretim yılı bitince öğleden
sonraları, akşamları, hafta sonu, yarı yıl ve yaz tatilleri
dahil olmak üzere meslek yüksekokulu eğitimine tahsis
edileceklerdir. 4702 sayılı Kanun'da ifade edildiği gibi sınavsız geçiş
veya diğer adıyla METEB projesinin esas amaçlarından biri de
budur. Yani mesleki ve teknik eğitim alanındaki mevcut tüm
gayretlerin ülke ihtiyaç ve öncelikleri doğrultusunda
birleştirilmesidir. Diğer bir anlatımla; mesleki ve teknik
ortaöğretim ile yükseköğretimin hatta sektörün sahip olduğu tüm
olanakları karşılıklı olarak kullanmak suretiyle atıl kapasitelerden
daha fazla yararlanarak daha çok öğrenciye meslek eğitimi imkânı
sağlamaktır.
Meslek yüksekokullarına sınavsız olarak yerleştirilecek olan
adayların hangi ilde/METEB'te hangi meslek yüksekokulunun hangi
programına yerleştirileceği, bunların kontenjanları ve
eğitim-öğretime meslek yüksekokulunun hangi
yerleşkesinde/mekânında başlayacağı, ÖSYM tarafından yayınlanacak olan
2002-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu'nda belirtilecektir.
13. ADAYLARA ÖNERİLER
Yapılan ön incelemeler sonucu sınavsız geçişe çok fazla müracaat
olacağı değerlendirilmektedir. Bu nedenle hangi meslek
yüksekokulunun hangi programına yerleştirilmek istediğinizi iyi
saptayınız ve önceliklerinizi ona göre işaretleyiniz.
Bazı meslek yüksekokulu programlarının kontenjanları nispeten az
olduğu için o programa yerleştirilememe olasılığı da
fazlalaşmaktadır. Tercihlerinizi yaparken bu hususu dikkate
almalısınız.
Çok dikkatle okumanız gereken ÖSYM tarafından yayınlanmış dokümanlar aşağıda belirtilmiştir:


2002-ÖSS Öğrenci Seçme Sınavı Kılavuzu (Madde.7)
Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumlarından Meslek Yüksekokulları
ile Açıköğretim Önlisans Programlarına Sınavsız Geçiş Kılavuzu
2002-MSG
2002-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu
Hangi mesleki ve teknik ortaoğretim
alan/kol/bolümlerinden hangi meslek yüksekokulları ve
açıköğretim önlisans programlarına sınavsız geciş yapılabileceği
2002-MSG Tablo-1'de gösterilmiştir. Bu konuda yapılan yeni
düzenlemeler 2002-OSYS Yükseköğretim Programları ve
Kontenjanları Kılavuzu'nda, son hali ile yeniden verilecektir.
Size verilmiş bulunan tercih haklarının hepsini sonuna kadar
kullanınız. "Nasıl olsa sınavsız gecişolacak, beni bir yere
yerleştirirler." rehavetine kapılmayınız. Yanlış tercih, eksik
tercih yapılırsa herhangi bir programa yerleşememe olasılığı da
mevcuttur. Sınavsız geciş yüzde yüz yerleştirme garantisi
demek değildir; kurallar ve bilhassa mevcut kontenjanlar
çerçevesinde uygulanan bir sistemdir.
Daha oncede belirtildiği gibi, Anadolu Universitesi Açıköğretim
Fakültesindeki açıköğretim önlisans programlarına da sınavsız
geciş yapılacaktır. Buraya yapılabilecek yerleştirmelerde
herhangi bir kontenjan sınırlaması yoktur. Sosyal bilimler
ağırlıklı olan bu programları iyi inceleyiniz. Bu programlar,
bilhassa bir işyerinde calışmakta olan veya yeni mezun olup da calışmayı
düşünen adaylar için cazip olanaklar sunmaktadır. Son yıllarda
eğitim-öğretim kalitesinde önemli aşamalar geçiren açıköğretim
önlisans programları ile örgün meslek yüksekokulları
programları arasında herhangi bir fark yoktur, diplomaları
aynıdır. Dolayısıyla eski ve yeni tüm mesleki ve teknik lise
mezunları arzu ettikleri takdirde bitirdikleri programın devamı
niteliğindeki veya buna en yakın açıköğretim önlisans
programlarına hiçbir kontenjan sınırlamasına tabi olmadan
yerleşebilirler. Tüm İmam Hatip Lisesi mezunları, Açıköğretim
İlahiyat Önlisans Programına herhangi bir kontenjan
sınırlamasına tabi olmaksızın yerleşebilirler.
Açıköğretim önlisans programları mezunları da Dikey
GecişSınavı'na (DGS) girmek ve başarılı olmak suretiyle gerek
açıköğretim lisans programlarına gerekse örgün öğretim lisans
programlarına devam edebilirler.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olan;


Gerek bu eğitim-öğretim yılı ve gerekse gelecek yıllarda
OSS'ye başvuran adayların MSG'ye başvurmalarına gerek yoktur.
OSS'ye başvuran adaylar MSG'de başvurmuş sayılacaklardır.
OSS sınavına girip de başarılı olamayan hatta başvurup da OSS
sınavına girmeyen adaylar da sınavsız geciş programlarından
tercih yapabileceklerdir.
2002-OSS'ye girerek yeterli puan alanlar hem sınavsız geciş
programlarından hem de diğer programlardan tercih
yapabileceklerdir.
Adayların istedikleri programa başvurma hakları yoktur. Mezun olunan
alan/kol/bolümün devamı niteliğinde veya buna en yakın
programlara başvurma hakları mevcut olup bunlar da 2002-MSG
Kılavuzunda belirtilmiştir.
Adaylar hangi yılda mezun olursa olsun MSG'de mezuniyet açısından
yıl sınırlaması olmadığı için başvuru yapabilirler. Başvuru
yapınca her şey bitmiş değildir. 2002 yılı haziran ayında
OSYM tarafından gönderilecek olan kontenjanlar kılavuzu ve
tercih formu üzerinde yapılacak tercihlerin 31 Temmuz-9
Ağustos 2002 tarihleri arasında okul müdürlüklerine teslim
edilmesi gerekmektedir. Sonuçlar posta ile adresinize gönderilecek veya
internetten öğrenilebilecektir.
Sınavsız geçişte, tercih edilen meslek yüksekokulunun
bulunduğu METEB, mezuniyet yılı, mezun olunan okul türü,
diploma notu, mesleki ortaöğretim başarı puanı, tercihler ve
tercih edilen programların kontenjanları gibi ölçütler
belirleyici olmaktadır. Tercih formlarını doldururken bu hususlara
dikkat ediniz.
14. SONUÇ
Mesleki ve teknik liselerden meslek yüksekokullarına sınavsız
geçiş/METEB projesi; daha cok mezuna mesleki ve teknik eğitim
olanağı sunmak, mesleki ve teknik eğitimde dünya standartlarına
göre çok gerilerde olan okullaşma oranını yükseltmek, mesleki
ve teknik ortaöğretim ile yükseköğretim arasında şimdiye kadar
kurulamamışolan ilişkiyi kurmak ve mesleki ve teknik eğitim
programlarını cağdaş ölçülere göre yeniden düzenlemek açısından
ülkemizde onemli gelişmelere başlangıc olabilecek bir
çalışmadır.
Her büyük projede olduğu gibi bunda da başlangıc yıllarında
sıkıntılar olabileceği cok doğaldır. Bunlar, gerek öğrencilerin
ve gerekse idareci ve yöneticilerin elbirliği ve gönül birliği
ile mutlaka aşılacaktır. Bu önemli projeye taraf olan
herkesten fedakarlık ve anlayış beklenmektedir. Yüz binlerce
mezunu ilgilendiren bu projenin ancak 3-4 yıl icinde istikrar
bulacağı değerlendirilmektedir.
4702 sayılı Kanun'da mesleki ve teknik eğitimle ilgili olarak
belirtilen diğer önemli tedbirlerin alınmasıyla, ülkemizde
mesleki ve teknik eğitimde son yılların en önemli
başarılarından birine imza atılmış olacaktır. Tüm adaylara
başarılar diliyoruz.


Kaynak : Meb.


Lütfen Sınavsız geçiş, Dikey geçişle ilgili soruları konu altından soralım !

Teşekkkürler.